Op Facebook ben ik lid van enkele groepen waarin foto's van 'vroeger' worden geplaatst. Een groep over Dordrecht, mijn huidige woonplaats waar ik inmiddels ruim dertig jaar woon, een over Leidschendam, de plaats waar ik geboren ben en de eerste zeven jaar heb doorgebracht. De geplaatste foto's roepen bij veel mensen een gevoel van nostalgie op en die nostalgie wordt redelijk vaak vertaald in de verzuchting dat vroeger alles mooier, overzichtelijker, beter was.
Of dat daadwerkelijk waar is valt zo in zijn algemeenheid niet te zeggen volgens mij. Van belang is over welke vroeger we het hebben, en over welk deel van het maatschappelijk gebeuren we het hebben. Ik heb de cijfers niet paraat maar ik ga ervan uit dat we het in ons land nu materieel gemiddeld beter hebben dan laten we zeggen in de jaren zestig, mijn jeugdjaren. Voor dit deelaspect gaat de stelling niet op.
Technische/technologische ontwikkelingen hebben er voor gezorgd dat de tijd en de energie die bijvoorbeeld in het huishouden, de industrie, de landbouw (en noem de voorbeelden verder maar op) sterk verminderd zijn. Je hoeft maar te denken aan de manier waarop je moeder/oma vroeger de was deden. Ook voor dit aspect gaat de stelling niet op.
Zijn er ook aspecten te verzinnen waarvoor wel geldt dat het vroeger beter was? Was het vroeger gezelliger? Was er meer saamhorigheid? Deden mensen meer voor elkaar? Was het veiliger op straat? Sommige zaken zijn moeilijk te kwantificeren. Behalve om harde feiten gaat het vaak ook om beleving. De een voelt zich eerder bedreigd dan de ander. Niet iedereen verstaat hetzelfde onder gezelligheid.
Ik heb besloten dat ik persoonlijk de stelling onjuist vind, maar dat ik hem in zijn algemeenheid nauwelijks te beantwoorden vind. Ik ga voor "Weet niet".