Additionally, paste this code immediately after the opening tag: Zes weken fietsen door zeven Balkanlanden - Pagina 4 - Forum Wereldfietser

Zes weken fietsen door zeven Balkanlanden

123 berichten
Hallo Kees. Prachtige verhaal weer.
Maar nu het dan toch over banden gaat, heb ik een vraag tussendoor: ik zie dat je een combinatie van verschillende voor- en achterbanden op de fiets hebt liggen (Mondial en Almotion?)
Met welke reden doe je dit? En heb je dit middels proberen uitgevonden of zit er een wetenschap achter?

Groet,
Tom.
Op de achterwielen zitten inderdaad Almotions, die ik eens uit wilde proberen. In het verleden hadden we meestal Big Apples wanneer we vooral op asfalt fietsten en de Marathon XR of Extreme op ruigere tochten. Aan de Mondial zijn we nog niet toegekomen, omdat de oude XR/Extreme-voorraad nog lang niet versleten is.
Op onze Balkantocht hadden we een mix van asfalt- en grindwegen met een sterk wisselende kwaliteit. De Almotions heb ik op de achterwielen gemonteerd, om daar wat minder rolweerstand en meer comfort te hebben.
Op de voorwielen vind ik grip op slechte wegen belangrijker dan een lage rolweerstand, dus heb ik daar een XR (op Corries fiets) en een Extreme (op mijn fiets) gemonteerd.

Zelf merk ik weinig van de verschillen in rolweerstand, omdat ik op vlakke wegen zelden sneller dan 20 km/uur fiets. (Dat is, denk ik, een kwestie van temperament. Ik neem overal de tijd voor en heb een hekel aan zo'n beetje alles waar snelheid, prestaties en competitie een hoofdrol spelen.) Afgaand op ervaringen van andere fietsers (zie o.a. dit topic), zouden XR/Extreme/Mondial-banden aanzienlijk meer rolweerstand moeten hebben dan Almotions.
Zondag 20 mei 2018. Van Rijeka Crnojevica naar Nationaal Park Loven, 33 km

Afbeelding

Rijeka Crnojevica en Kotor liggen bijna op zeeniveau. Daartussen ligt het Nationaal Park Lovcen, met een 1420 m hoge bergpas. In de buurt van die pas willen we overnachten. De hele dag zullen we bezig zijn met klimmen.
's Ochtends wordt het snel warm. Corrie rijdt, zoals gebruikelijk bij een klim, een stukje voorop. Ik ga ervan uit dat zij de haarspeldbocht die ik nog moet nemen, al achter zich heeft. Ik hoop dat ze op een koel plekje zal stoppen om koffie te zetten, want een café verwacht ik pas in Cetinje, dat al op 700 m hoogte ligt. Halverwege de bocht zie ik Corrie opeens met twee mensen op een hip terras zitten.
"Ik heb koffie geregeld, Kees!"
"Ik zag eerst het bordje dat je hier een kamer kunt huren"
, vertelt Corrie even later. "Vervolgens zag ik dit terras en vroeg ik of ze koffie hadden. Ik dacht dat dit wel een café zou zijn, maar ik krijg nu toch sterk de indruk dat dit een huis is en dat ik mezelf bij deze mensen heb uitgenodigd."
Ik begroet de man, die Dasço heet. Even later komt zijn vrouw naar buiten met een paar koppen koffie. Dasço spreekt goed Engels. Jarenlang heeft hij in Canada en in Rusland gewoond.
"In Canada moest ik altijd werken", vertelt hij. "Toronto is een grote stad, waar alles om geld draait. Alleen met Kerstmis kreeg ik daar vrij."
"Ik ben al 79 jaar, maar mijn vrouw is jonger", grijnst Dasço. "Hier kan ik mijn eigen leven leiden. Dit huisje heb ik zelf gebouwd. Ook de tuin heb ik aangelegd. Ik wil hier niet meer weg. Alleen in Cetinje kom ik nog wel eens. Daar woont mijn dochter, die fysiotherapeut is."
We werpen een blik in Dasço's datsja, waar een simpel bed staat. De rest van zijn stulpje is gevuld met flessen in alle soorten en maten.
"Mijn vrouw verzamelt vruchten, die hier overal groeien, en maakt er likeuren van. Proef deze rakija van frambozen eens", zegt hij terwijl hij een scheutje in een glas schenkt. Voorzichtig nemen we een slokje. Het smaakt niet verkeerd, maar we beseffen dat we niet ook nog de rakija's van appels, kweeperen, pruimen, vijgen en druiven moeten gaan proeven, als we vandaag nog boven willen komen.

Afbeelding

We nemen afscheid van het gastrvije paar, waar we een paar euro achter mogen laten voor de koffie. Dan vervolgen we onze tocht. Gisteren zagen we al een paar Duitsers op lichtbepakte, misschien wel gehuurde e-bikes voorbijkomen, nu ontmoeten we een serieuze wereldfietser: een jonge vrouw op een volbepakte fiets en een webcam op haar helm. Ze is nu onderweg naar Albanië en Griekenland, waar ze de Adriatische Zee wil oversteken om via Italië weer terug te fietsen naar haar woonplaats Toulouse.

Aan het begin van de middag bereiken we Cetinje, de oude hoofdstad van Montenegro. Eeuwenlang werd dit land bestuurd door prins-bisschoppen van de Servisch-Orthodoxe Kerk. Zij mochten niet trouwen en werden in principe opgevolgd door neven. Halverwege de negentiende eeuw werd de theocratie afgeschaft en liet bisschop Danilo zich met steun van de Russische tsaar tot vorst benoemen. In 1860 werd Danilo vermoord en opgevolgd door zijn neef Nicolaas, die in 1910 koning van Montenegro zou worden. Na de Eerste Wereldoorlog werd Montenegro een deel van het koninkrijk Joegoslavië.
In deze oude hoofdstad vinden een schaduwrijke picknickplek in de tuin van de voormalige Oostenrijks-Hongaarse ambassade. Dit is nu een wat vervallen villa, waarvan de geschiedenis gekoesterd wordt. Aan de voorgevel hangen de vlag en het wapenbord van de Donaumonarchie, met de vermelding K.u.K. Österr. Ung. Gesandtschaft in Cetinje / Cs. és Kir. Osztrak-Magyar Követség Cetinje (Keizerlijke en koninklijke Oostenrijks-Hongaarse gezantschap in Cetinje).

Afbeelding

Na Cetinje klimmen we verder. Het is warm, maar hoger in de bergen valt de hitte nog mee. Ook de steeds langer wordende schaduwen van bomen langs de weg brengen verkoeling.
We stoppen bij een overdekte picknicktent bij een bezoekerscentrum van het Nationale Park Lovcen. Hoewel we net voorbij een hotel zijn gekomen, willen we nu het liefst kamperen. Een parkwachter heeft er geen bezwaar tegen en wijst ons de weg naar een half afgedekt gat in de grond, waar drinkwater uit een tuinslang sijpelt.

Afbeelding

Het enige minpunt van deze luxe wildkampeerplek is het ontbreken van een wasgelegenheid. Na de lange hete klim van vandaag zijn we wel aan een douche toe. Die douche gaan we nu zelf maken door drie grote bidons (van 1 liter) te vullen met opgewarmd water.
Het bezoekerscentrum is al dicht en de enige mensen die nog in de buurt zijn, zitten een in een camper op het parkeerterrein voor het gebouw. Aan de andere kant zie ik een beschutte plek waar nog net wat zon opvalt.
"Daar kunnen we prima douchen", zeg ik. "Nu is het er daar ook nog lekker warm, maar over een kwartier is de zon weg."
We kleden ons uit en douchen ons onder de langzaam leeglopende bidons.
"Dit is toch veel lekkerder dan knoeien met een washandje?"
"Ja dat was heerlijk"
, beaamt Corrie wanneer ze weer aangekleed is. "Alleen hadden we een dingetje over het hoofd gezien." Vragend kijk ik haar aan.
"Zie je die bewakingscamera daar hangen? We stonden perfect in beeld", gniffelt ze.

wordt vervolgd
keesswart schreef:
vr 07 dec, 2018 23:59
Bridgestone SM schreef:
vr 07 dec, 2018 23:16
Ik vraag me al zo'n 20 jaar af wat er tegen autoventielen is voor de vakantie/wereld-fiets
Weinig, denk ik. Alleen zou ik dan mijn analoge bandendrukmetertje van Zéfal niet meer kunnen gebruiken (zie dit topic en scrol naar foto van drukmetertje). Op mijn kunststof bandenlichters uit 1984 na, is dit het oudste tooltje dat ik nog altijd meeneem :wink: .
Afgezien van de betere verkrijgbaarheid in 'ontwikkelingslanden' zie ik verder weinig voordelen van een autobandventiel, als je geen wereldreis maakt. Er is ook zelden een garage in de buurt wanneer ik een lekke band heb.
 
Tja, nostalgische redenen zijn soms ook heel goede redenen.
Wij hebben nog enkele attributen met meer dan 40 jaar op de teller.

Qua garages:
Ik gebruik de garage-mogelijkheid niet per se voor de lekke band, want zoals je terecht zegt: zelden heb je juist daar voor de deur een lekke band. Ik stop soms bij de pomp om de banden weer op spanning te brengen.
Bij een lekke band is het ouderwets handwerk, maar afhankelijk van de garage-vooruitzichten kan je soms volstaan met een minimum-druk en dan even doorrijden naar de gemaks-lucht.
En verder .... niet zelden vind je ook druklucht gewoon bij een particulier met een compressor, heel zelden heeft de particulier (maar ook de auto-garage) ook een fiets-ventiel adapter.

En tenslotte:
Ik snap dat in echt smalle velgen auto-ventiel-gaten nogal verzwakkend kunnen zijn. Een velg geschikt voor wereld/vakantie-banden (incl het vakantie-gewicht) kan meestal wel wat hebben. Onze tandem-velgen vertonen in ieder geval al meer dan 20 jaar geen problemen.

BSM
[Fietsbanden en ventielen: waarvan akte.]

Mooi verslag weer, Kees!

Prachtig dat jullie bij 'gewone' mensen op de koffie (en rakija) gaan. Een toevallige ontmoeting tussen 'buitenmensen'. Zulke gastvrijheid is echt hartverwarmend, lijkt me.

De foto van de voormalige ambassade: zo geframed lijkt het wel Petra, maar dan in een bos. Nu maar hopen dat het geen toeristische hotspot wordt :D
willem.m schreef:
zo 09 dec, 2018 10:31
[Fietsbanden en ventielen: waarvan akte.]
Inderdaad, zelfs bij prachtige reisverhalen komt de techniek er weer in gefietst! :wink:

@Kees, prachtige verhalen en fotos weer. Je schrijfstijl met foto's maken dat het net lijkt alsof ik erbij ben. Zonet een stel verhalen achter elkaar gelezen. Heerlijk! Fijn om op de bank op een regenachtige zondag ochtend mee te reizen met jullie. Bedankt voor de grote glimlach op mijn gezicht!
Maandag 21 mei 2018. Van Nationaal Park Lovcen naar Igalo, 72 km

Afbeelding

We beginnen de dag met het vervolg van de klim. Dichte bossen hebben nu plaatsgemaakt voor weidse uitzichten.

Afbeelding

We zouden nog de Lovcén op kunnen fietsen, naar de plek waar prins-bisschop Petar II Petrovic-Njegoš is begraven. Daarvoor had hij zelf op die plek een kapel laten bouwen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd deze kapel verwoest door de Oostenrijks-Hongaarse bezetters, die daar een monument voor hun keizer Franz Joseph wilden bouwen. Na de oorlog wilde de Joegoslavische regering er een mausoleum neerzetten. Daar ontbrak uiteindelijk het geld voor en in 1925 werd de kapel herbouwd.
Veertig jaar later werd die kapel gesloopt in opdracht van de communistische machthebbers en vervangen door het mausoleum dat er nu nog staat. Het was vanaf het begin omstreden. Veel Joegoslaven vonden het barbaars om de laatste wil van Njegoš te breken.
Wij bewaren het mausoleum voor een andere keer en beginnen nu liever aan de afdaling. Na enkele kilometers zien we ineens 1300 meter onder ons de Baai van Kotor liggen.

Afbeelding

Tot nu toe was de weg smal en was er weinig verkeer. Helaas gaat dat veranderen. Met graafmachines is men hard aan het werk om van deze prachtige bergroute een racebaan te maken.

Afbeelding

Dan komen we weer op de doorgaande weg van Cetinje naar Kotor. De finale afdaling naar Kotor zit vol haarspeldbochten. In bocht 20 zien we dat een cruiseschip zojuist heeft aangelegd in Kotor. Dat voorspelt niet veel goeds. Voorzichtig zakken we verder de berg af. Regelmatig moeten we stoppen omdat het verkeer vastzit en soms een stuk achteruit bergopwaarts moet rijden om een tegemoetkomende touringcar door de bocht te kunnen laten gaan. In de vakantietijd moet het verkeer hier zo vaak vastlopen, dat fietsen dan vast niet leuk meer is.

Afbeelding

Wanneer we beneden zijn, is het bloedheet geworden. Hoog tijd om trui en T-shirt te verruilen voor een luchtig hemd. In Kotor heeft het cruiseschip inmiddels zijn lading afgeleverd. Op het plein voor de orthodoxe Sint-Nicolaaskerk valt het dankzij de hete zon nog mee met de drukte, maar de schaduwrijke stegen raken snel verstopt met groepjes toeristen. Door het massatoerisme en de bouw van hotels en appartementen dreigt Kotor zijn plek op de werelderfgoedlijst van Unesco kwijt te raken (zie hier).

Afbeelding

Langs de noordoever van de baai ligt een drukke doorgaande weg, dus fietsen we over de stillere zuidoever. Op plekken waar geen lintbebouwing is, hebben we een mooi uitzicht over het water.

Afbeelding

In Lepetane nemen we de pont naar Kamenari. Daar kunnen we na 1,5 km de drukke Jadranska Magistrale (dit is de grote weg langs de kust van Kroatië en Montenegro) verruilen voor een rustiger weg die vaak langs het water loopt.

In Zelenica treffen we zowaar een grote winkel van Intersport aan. Tot mijn vreugde vind ik er een paar reservebinnenbanden met Franse ventielen voor wielmaat 50-559.

De laatste kilometers rijden we over een fraaie promenade langs strandjes en jachthavens. Ondanks de hitte is het hier in deze tijd van het jaar nog rustig genoeg om er ontspannen te kunnen fietsen. Gisteren deed nauwelijks onder voor een Alpenpas, vandaag begint zowaar op een vakantiedag te lijken.

Afbeelding

In Igalo zou volgens Archies een camping moeten zijn, maar die blijkt niet meer te bestaan. Jammer, want het is nu prima kampeerweer. We hebben geen zin meer om nog lang te zoeken en nemen genoegen met het lelijke hotel dat we vlakbij zien staan.


Dinsdag 22 mei 2018. Van Igalo naar Dubrovnik, 47 km fietsen en 11 km varen

Afbeelding

Op de kaart staan twee grensovergangen tussen Montenegro en Kroatië. Die op de Jadranska Magistrale lijkt ons erg druk, zodat we naar de andere grenspost fietsen, die ten zuiden van Njivice ligt. Helaas blijkt de grens hier nu te zijn gesloten. We rijden terug en klimmen over de Jadranska Magistrale langzaam naar de grens. Gelukkig is het deze ochtend niet heel druk.
In Kroatië rijden we in een hoog tempo weer heuvelafwaarts naar Gruda, waar we de hoofdweg verruilen voor rustige wegen door een mediterraan landschap. Een stukje voorbij het vliegveld van Dubrovnik komen we weer bij de Jadranska Magistrale, die hier al erg druk is en later ook nog flink gaat stijgen. Dat moet een hel voor fietsers zijn. Liever zakken we hier af naar de haven van Cavtat, waar we een boot naar Dubrovnik hopen te vinden.

Afbeelding

Dat lukt. Meenemen van een paar fietsen blijkt geen probleem te zijn op de boten die hier de hele dag met toeristen naar Dubrovnik varen, dat 11 km verder ligt.
"Twee fietsen lukt altijd. Gisteren wilde er een groep van twintig fietsers in de boot, maar dat was echt teveel", vertelt de schipper.

Afbeelding

In de haven van Dubrovnik zien we een cruiseschip liggen, en dan weet je wat je kunt verwachten: heel veel toeristen. Langs de kade vinden we met veel geluk een bankje in de schaduw, dat net verlaten is. In de zon zijn alle bankjes weliswaar leeg, maar daar zouden we nu geroosterd worden.

Afbeelding

In de oude binnenstad van Dubrovnik is het nu veel te druk en veel te warm. In de wijken daaromheen zijn de doorgaande straten een stinkende hel van rijdende en parkerende auto's, met de continue dreiging van openslaande portieren. Ook met onze gele hesjes aan is het hier spitsroeden rijden. Half lopend en half fietsend bereiken we de stadscamping, waar nog volop ruimte is. Daar zijn eindelijk weer wasmachines. Goedkoop is deze camping niet. Alleen al voor het wassen en drogen van de kleren zijn we 25 euro kwijt, maar schoon wordt het ditmaal zeker.

wordt vervolgd
Wat kan er in zo weinig tijd zo veel veranderen, in 2004 was de weg naar Kotor nog uitgestorven en in Kotor zelf vertrokken de bewoners omdat de Russen alles opkochten. De promenade langs de baai is er gelukkig wel bij gekomen. Dat die ene grensovergang was afgesloten is inderdaad jammer, al ontkom je dan ook niet aan een pittige klim. Als je niet zonodig naar de oude stad hoeft (en die gemene klim wil vermijden) dan had je na Mlini rechtsaf richting Brgat kunnen gaan (dat gaat ook omhoog alleen geen 8%), In Brgat ga je dan op een rotonde links en als je de weg dan volgt dan kom je bij zee (de inham boven de camping) weer uit. De weg naar de camping is dan over het algemeen vlak te noemen. Een bootje is inderdaad ook een goede oplossing, zeker buiten het hoogseizoen.
Heerlijk verhaal en foto,s Kees. :D
Wij hebben dit traject een jaar of tien geleden ook gefietst.
Ook toen kwamen er al cruise schepen in Kotor, wij sliepen daar bij particulieren( sobe) die kamers vehuurden
In Dubrovnic hebben we bij zon,s ondergang over de stadswallen gewandeld
Dirk
Woensdag 23 mei 2018. Van Dubrovnik naar Zavala, 54 km

Afbeelding

Een heuse fietsroute verleidt ons om de toeristische kust te verlaten en het binnenland te verkennen. Het is de Ciro fietsroute, die gebruik maakt van een oude spoorlijn tussen Dubrovnik en Mostar.
De ochtendspits in Dubrovnik is wederom geen feest voor fietsers, die je hier dan ook bijna niet ziet. Om zo snel mogelijk uit de gevarenzone te raken, willen we al aan de rand van Dobrovnik de oude spoorlijn gaan volgen. De officiële Ciro-route begint pas over de grens van Bosnië-Herzegowina, maar ik hoop dat ook het Kroatische deel van de voormalige spoorlijn befietsbaar is. Het begint goed met een smalle, geleidelijk klimmende asfaltweg. Dan wordt de weg verspert door een hoog hek, dat we gelukkig kunnen openen. Achter het hek ligt een handbalkooi waar we dwars doorheen fietsen.

Afbeelding

Daarna zijn de rails en de bielzen van de oude spoorbaan nog wel verwijderd, maar vreten het losse grind en het lange gras zoveel energie, dat hier in ieder geval heuvelopwaarts niet fatsoenlijk meer valt te fietsen. Blijkbaar krijgt Dubrovnik al zoveel varende, vliegende en rijdende bezoekers, dat de stad helemaal niet op fietsers zit te wachten. Bij de VVV had men hier ook nog niet van de Ciro-fietsroute gehoord.

Afbeelding

Afbeelding

Het pad wordt steeds slechter, maar toch blijven we hopen dat het verderop beter zal worden. We doen twee uur over 5 km en 125 hoogtemeters. Dan kunnen we over een asfaltweg verder naar de grensovergang. In Ivanica, het eerste dorp in Bosnië-Herzegovina, zien we het eerste Ciro-routebordje.

Afbeelding

Ook de tastbare overblijfselen van de laatste oorlog laten niet lang op zich wachten. Linten in de berm waarschuwen voor landmijnen.

Afbeelding

Na Ivanica fietsen we 35 km lang langs spookdorpen, die in de oorlog zijn verwoest. Bij het voormalige station van Hum zoeken we een schaduwrijk bankje om te lunchen, maar we treffen hier alleen ruïnes aan. Uiteindelijk gaan we maar op de weg onder een boom zitten.

Afbeelding

Het station van Jasenica wordt langzaam maar zeker verslonden door klimplanten. Er staat er een nieuw bord met wat historische achtergrondinformatie.

Afbeelding

Ook een verroeste seinpaal behoort tot het fietsroutemeubilair.

Afbeelding

Oude verkeersborden zijn doorzeefd met kogels, maar staan nog steeds op hun plek. Het verkeer blijft hier beperkt tot een of twee auto's per uur van de explosievenopruimingsdienst.

Afbeelding

Voor dieren is dit grote stiltegebied geen verkeerde ontwikkeling. Corrie vertelt me dat ze hier net nog een wolf in de bush zag verdwijnen.
"Weet je zeker dat het geen vos was?", vraag ik.
"Nee, daar was het te groot voor. En het was ook geen hond."
Het is mogelijk. Wolven komen hier voor, net als de goudjakhals. Ik heb het beest helaas niet gezien en moet het doen met een overstekende schildpad, die zich tenminste laat fotograferen.

Afbeelding

In Poljice-Popovo hangen familieberichten van het afgelopen jaar op een roestige deur. Alles in cyrillisch schrift, dat de Serviërs gebruiken voor hun variant van de Servo-Kroatische standaardtaal.

Afbeelding

Loodgrijze wolken pakken zich samen boven de bergen. Ze temperen de hitte en geven het landschap een grimmige schoonheid.

Afbeelding

Om drie uur begint het te spetteren. Het is dan niet ver meer naar Zavala, waar een hotel staat met een groot overdekt terras. Daar wachten we de bui af, in de hoop dat we later nog verder kunnen fietsen. Vijf minuten later is het noodweer. Nadat een knetterende bliksemschicht in de bodem is geslagen, voelen we de grond onder ons trillen. Dan valt een gordijn van water naar beneden. Rukwinden blazen dit water tot ver onder de overkapping van het terras. Na het onweer blijft het nog uren miezeren. We zijn blij met onze kamer in dit hotel, dat geen kilometer verder had moeten staan.

wordt vervolgd
Willem en Frans,

Kees kiest er zelf voor zijn prachtige verhalen op een FORUM te plaatsen. Verder heeft hij het zelf over ventielen, je moet dan niet vreemd opkijken als daar een reactie op komt. Dat is namelijk het doel van dit forum: hoor en wederhoor.
Bert van Sprang schreef:
ma 10 dec, 2018 19:01
(..)hoor en wederhoor (..)
Hoor en wederhoor is denk ik niet de juiste term Bert :wink:

Dank wederom voor deze aflevering van de reis in verhaal! Wij willen graag Weder van je Horen, Kees :lol:
Dacht ik ook al: actie en reactie beter?
Donderdag 24 mei 2018. Van Zavala naar Capljina, 67 km

Afbeelding

De volgende ochtend is de zomerse lente weer helemaal terug. Om half negen rijden we in dunne T-shirts, die om half tien al te warm zijn.
We kunnen kiezen tussen een wat heuvelachtige asfaltweg en het vlakke grindpad over de oude spoorlijn. We kiezen voor het laatste en genieten van een Italiaans aandoend landschap zonder Italianen. Wel de schoonheid, maar niet de drukte.

Afbeelding

Afbeelding

Dan moeten we door een tunnel. Aan het eind zien we licht, maar we hebben wel onze koplampen nodig om iets van het wegdek te zien. Af en toe lijkt het of er rul zand op de grond ligt. Verder is het hier aangenaam koel, maar er hangt wel een vage ammoniaklucht. Ook horen we een onrustig geluid boven ons. We zijn beslist niet alleen in deze tunnel.
"Vleermuizen", zeg ik.
"Jakkie, ik hou niet van vleermuizen. Ik wil hieruit!", roept Corrie, terwijl ze afstapt.
"Dan kun je beter doorfietsen."
"Maar dan slipt mijn wiel over het zand dat hier ligt."
"Dat zand is opgedroogde vleermuizenpoep."

Corries humeur wordt er niet beter op, maar gelukkig is deze tunnel maar 350 m lang.

Afbeelding

Na Ravno gaat de route weer langs een mijnenveld. Langs de weg staat een bord met een overzichtskaart van de gevarenzones.

Afbeelding

Naast wolven, goudjakhalzen, schildpadden, vleermuizen en mijnenvelden wemelt het hier ook van de slangen. Meestal liggen ze te rotten op de weg, maar soms zien we ze vlak voor onze wielen wegvluchten.

Afbeelding

We trotseren alle gevaren en trappen stug door. Tot Corrie van haar fiets springt en wegrent, terwijl ze paniekerig met haar armen om zich heen slaat.
"Wat is er?" vraag ik ongerust.
"Ik ben in mijn wang gestoken! En dat beest blijft maar om me heen vliegen!!
"Ai, dat doet goed pijn"
, zegt Corrie wanneer de rust is teruggekeerd. Voorzichtig haal ik de angel uit haar wang. IJsblokjes hebben we uiteraard niet bij ons, maar in mijn toilettas vind ik wel een vette hormoonzalf tegen hevige jeuk, die de symptomen kan verzachten.

Na Hutovo blijven we de asfaltweg volgen. Doorfietsen over het oude spoor kan ook, maar dan zijn er nog negen tunnels. Vast lekker koel, maar voor Corrie nu echt geen optie meer. De asfaltweg komt ook vlak langs het natuurreservaat Hutovo Blato, een gebied met moerassen, meren, grotten en rivieren, zowel boven- als ondergronds. Het is heet genoeg om in het koele water te duiken, maar onder die onschuldig kabbelende golfjes bevindt zich vast iets gruwelijks...

Afbeelding

Dan steken we de Neretva over via een mooie oude spoorbrug.

Afbeelding

Om vier uur fietsen we Capljina binnen, een stad met rechte boulevards tussen betonnen blokkendozen uit de tijd van Tito.
Dertig jaar terug bestond de bevolking hier voor iets meer dan de helft uit Kroaten, voor ruim een kwart uit Bosniakken en voor de rest voornamelijk uit Serviërs en een stuk of wat merkloze Joegoslaven. Tijdens de Bosnische oorlog is het overgrote deel van de Serviërs, maar ook bijna de helft van de Bosniakken uit de stad verdreven of gevlucht. De meesten keerden hier niet meer terug, waardoor nu bijna 80 procent van de bewoners uit Kroaten bestaat. Een van hen was Slobodan Praljak, die in 2017, direct na het horen van zijn vonnis door het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag, zelfmoord pleegde door het slikken van gif.

We zouden nog een paar uur door kunnen fietsen naar de camping bij Mostar, maar de mussen vallen van het dak en er lijkt weer onweer aan te komen. Op een terras met wifi vindt Corrie naast enkele sfeerloze hotels een complete woning aan de rand van de stad, waar we voor twee tientjes kunnen overnachten. Een kwartier later staan we voor een landelijk gelegen huis met tuin, pal aan onze route. Corrie belt het nummer dat we bij de voordeur aantreffen. De vrouw die opneemt, zegt dat ze naar ons toe komt. We verwachten dat ze wel fietsend of lopend zal verschijnen, maar zo werkt dat hier niet. Na tien minuten stopt er een taxi, waar de vrouw uitstapt. Vriendelijk legt ze ons uit hoe alles werkt. We mogen zelfs de wasmachine gebruiken. Ik vraag me wel af wie nu het meest profijt heeft van onze overnachting: de vrouw des huizes of de taxichauffeur.

wordt vervolgd
Vrijdag 25 mei 2018. Van Capljina naar Mostar, 38 km

Afbeelding

We vertrekken vroeg om in de koele uren naar Mostar te kunnen fietsen. Af en toe zien we het wilde koele water van de Neretva voorbijstromen.

Afbeelding

Aan het eind van de ochtend rijden we Mostar binnen, de grootste stad van Herzegowina. Mostar werd in de 13e eeuw gesticht en werd een bloeiende handelsstad in het Ottomaanse Rijk.
In de negentiende eeuw werd het Ottomaanse gezag steeds zwakker. In 1878 organiseerde de Duitse rijkskanselier Otto von Bismack het Congres van Berlijn om de Grote Oosterse Kwestie te bespreken. Tot ongenoegen van Servië kreeg Oostenrijk-Hongarije de voogdij over Bosnië-Herzegowina. Daar werden de Oostenrijkers niet gezien als bevrijders van de Turken, maar als nieuwe bezetters.
Na de Eerste Wereldoorlog werd Bosnië-Herzegowina een deel van Joegoslavië. Toen dat land in 1991 uit elkaar viel, werd Bosnië-Herzegowina een brandhaard van conflicten tussen de Serviërs, Kroaten en Bosniakken die hier al eeuwenlang woonden en dezelfde taal spraken. Mostar lag er middenin.
In 1992 streden de Kroaten nog samen met de Bosniakken tegen de Serviërs, die het Joegoslavische leger hadden ingezet (zie hier), maar in 1993 ging de strijd verder tussen seperatistische Kroaten en Bosniakken (zie hier).

Terwijl we de stad infietsen, zien we nog heel wat muren met kogelgaten en hier en daar half door bomen en struiken overwoekerde ruïnes van gebouwen. In de binnenstad zijn de meeste huizen weer hersteld.
We lunchen in een schaduwrijke tuin achter een restaurant bij de rivier. De man die ons daar bedient, vertelt ons dat hij de oorlog in Mostar heeft meegemaakt als kind, daarna jarenlang in Duitsland heeft gewoond en enkele jaren terug weer in Mostar is teruggekeerd. Hij legt uit dat veel ruïnes in de stad nog niet hersteld kunnen worden, omdat onbekend is wat er met de toenmalige eigenaren is gebeurd en vaak ook niet duidelijk is wie hun erfgenamen zijn.

Afbeelding

Mostar dankt zijn naam aan de wachters ('Mostari'), die vanuit hun torens toezicht hielden op wie er via de houten brug over de Neretva de stad in of uit gingen. De Turkse architect Mimar Hajrudin ontwierp een stenen brug, die de wankele houten brug moest vervangen. In 1566 werd deze Stari Most ('Oude Brug') voltooid. Voor die tijd was dit een bouwtechnisch waagstuk (zie hier), maar de brug was robuust genoeg om de tand des tijds te trotseren tot het uitbreken van de Bosnische oorlog. In 1993 werd de brug opgeblazen. Na de oorlog werden bruikbare resten uit de rivier gehaald en verwerkt in de reconstructie van de brug. In 2004 werd de brug heropend en een jaar later werd de brug met de oude binnenstad van Mostar op de werelderfgoedlijst van Unesco geplaatst.

Afbeelding

De brug is nu de belangrijkste toeristentrekker van Mostar. Het is er nog niet zo druk als op de veel grotere Karelsbrug in Praag, maar het aantal selfies dat hier per vierkante meter gemaakt wordt, zal vast niet minder zijn.
Wij klimmen in de toren aan de westzijde van de brug, waar een serie foto's hangt, die de Nieuw-Zeelandse fotograaf Wade Goddard in 1993 heeft genomen in het toenmalige ghetto van Mostar. De islamitische, maar niet streng gelovige (zie hier) Bosniakken werden gedwongen om daar te wonen, terwijl de straten er tien maanden lang onder vuur werden genomen door sluipschutters aan de andere kant van de rivier. Ik vraag me af hoe een fotograaf onder die omstandigheden aan filmrolletjes kwam en waar hij die kon ontwikkelen. (Zelf deed ik in de tijd een avondopleiding aan de fotoacademie, waar ik les kreeg van Joost van den Broek, die toen nog een beginnende fotojournalist en een inspirerende leraar was. Hij was naar Bosnië gereden om een reportage in een vluchtelingenkamp te maken en kon daarna zijn films gewoon thuis ontwikkelen. Zelf ben ik uiteindelijk maar geen fotojournalist geworden, want dan was er van fietsen niks meer terechtgekomen. In dat vak ben je opdrachtbedelaar of workaholic tot je erbij neervalt. Joost koos voor het laatste (zie dit artikel).

Terwijl het tien meter lager wemelt van de toeristen en de foto-expositie in elke reisgids met een beetje diepgang wordt vermeld, komen wij niemand anders tegen die even de moeite neemt om de toren in te gaan en deze indrukwekkende beelden te bekijken.

Afbeelding

Daarna moeten we even bijkomen van alle indrukken. Dat doen we op een terras met een mooi uitzicht over het voormalige ghetto.

Afbeelding

Tijdens het 'blauwe uurtje' dalen we af naar de rivier om de Stari Most op zijn mooist te zien.

Afbeelding

Ook de Koski Mehmed Pashamoskee staat nu mooi in de schijnwerpers.

Afbeelding

Hoog boven de stad licht een groot kruis op vanaf de top van de berg Hum, precies de plek waar Kroatische troepen het oostelijke deel van Mostar destijds onder vuur namen. Dat kruis werd daar rond de eeuwwisseling neergezet. Voor de Bosniakken in Mostar voelt het kruis als een opgestoken middelvinger. Vier jaar na het plaatsen van het kruis weigerde de katholieke bisschop van Mostar aanwezig te zijn bij de festiviteiten ter ere van de herstelde Stari Most. Hij vond dat de Bosniakken eerst maar respect voor het kruis moesten tonen, voordat de katholieken iets om die 'moslimbrug' konden geven. Zo blijven religieuze leiders en politici in Mostar zich op een negatieve manier profileren (zie hier en hier), net als in de rest van Bosnië-Herzegowina, tot frustratie van veel mensen die hier wonen. Zoals al die Kroaten uit Mostar die wél naar de opening van de herstelde brug kwamen kijken.

Afbeelding

wordt vervolgd
Alweer een prachtverhaal. Maar
In de negentiende eeuw werd de stad regelmatig aangevallen door Venetianen, die het Ottomaanse gezag ernstig verzwakten.
Moet dat geen eeuw eerder zijn?
Ik heb het nog even nagekeken en ik denk dat je gelijk hebt. Wikipedia zegt het volgende: In 1878 kwam de Ottomaanse heerschappij over Mostar tot een einde. De stad was regelmatig doelwit van aanvallen van Venetianen, en het Ottomaanse leger raakte daardoor dermate verzwakt, dat de bewoners van de streek in opstand kwamen, omdat tevens de dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije tijdens het Congres van Berlijn in 1878 met succes aanspraak kon maken op het gebied. De periode waarin die aanvallen vanuit Venetië plaatsvonden, wordt hier niet genoemd. Venetië hoort sinds 1866 bij Italië en was daarvoor, sinds het Congres van Wenen, onderdeel van het koninkrijk Lombardije-Venetië, dat geregeerd werd door de Oostenrijkse Habsburgers. Aan de republiek Venetië had Napoleon al in 1797 een einde gemaakt.
In het uitgebreide Wikipediaverhaal over het Ottomaanse Rijk (zie hier) is te lezen dat de positie van dit rijk rond 1700 al ernstig was verzwakt.

De engelstalige Wikipedia heeft ook een heel stuk over Mostar, waarin niet over de Venetiaanse aanvallen gerept wordt. Daarom heb ik ze nu maar uit mijn tekst verwijderd.
Ja lekker nog een verhaaltje van Kees voor het slapen gaan. Waanzinnige foto's!
Het lijkt er op dat jullie helemaal aan Počitelj voorbij zijn gefietst (andere kant van de rivier die een stuk rustiger is waarschijnlijk en ik geef jullie daarin geen ongelijk), niet dat je hier ook echt kan fietsen, het is vooral lopen en klimmen en dalen maar wel een mooi en weinig door de oorlog getroffen middeleeuws dorp/stadje tussen Čapljina en Mostar in. Als je in de gelegenheid bent kun je ook vanuit Mostar of Blagaj hier naar toe fietsen over rustige wegen, het is wel even zoeken overigens, niet alle wegen staan op de kaart, je fietst dan via de achterdeur de stad in. In Blagaj (iets voor of voorbij Mostar) zijn overigens een paar campings. (Een stuk meer dan 10 jaar geleden zie ik nu)

En ik dacht even dat je mijn foto's te pakken had gekregen Kees.
_Peter_ schreef:
wo 12 dec, 2018 23:29
Het lijkt er op dat jullie helemaal aan Počitelj voorbij zijn gefietst (andere kant van de rivier die een stuk rustiger is waarschijnlijk en ik geef jullie daarin geen ongelijk)
Dat klopt. De Ciro-fietsroute ligt op de ander oever van de Neretva. Počitelj ligt dichtbij Capljina, waar we hebben overnacht. Bij het dorp is echter geen brug, zodat je er alleen kunt komen door een flink stuk aan de andere kant van de rivier te fietsen, over de drukke hoofdweg van Sarajevo en Mostar naar de Adriatische kust.