Hoe gevaarlijk is 45 graden Celsius? Of 56?

[Peter Rodenburg]

Een stukje uit de Telegraaf van vandaag (4 augustus):

Hitte wordt zelfs Madrileen te veel

MADRID - Extreme temperaturen in de zomer, daaraan zijn de inwoners van Madrid wel gewend. Maar 45, nee zelfs 56 graden Celsius, dat is de Spanjaarden ook iets te veel. 'Water!'

In Madrid en steden verder naar het zuiden worden de hoogste temperaturen geregistreerd sinds weerkundigen deze officieel bijhouden. Wekenlang schommelt het kwik al rond de veertig graden, maar sinds vrijdag is het 45 graden. In de schaduw. De thermometers in de straten van het centrum doen er nog een paar graden bovenop.

Maar het kan nog erger. Alle Spaanse kranten publiceerden zaterdag foto's van een straatthermometer in Sevilla. De foto's waren niet gemanipuleerd en de meter was niet kapot maar stond in de zon: 56 graden, stond er in digitale cijfers. Zesenvijftig graden. Celsius.

Dit weekeinde heeft de hitte al acht dodelijke slachtoffers gemaakt. Het waren niet alleen ouderen die door uitdroging en een extreem lage bloeddruk bezweken. In Huelva viel een 39-jarige man dood van zijn fiets. Hij had de oproep alle inspanning tot een minimum te beperken genegeerd. De eerste hulp-afdelingen van de ziekenhuizen werden overstroomd met mensen die verschijnselen van een zonnesteek of uitdroging vertoonden.

[Rob65]

Het is niet alleen uitdroging of zonnesteek die parten gaat spelen.
we weten ondertussen allemaal dat je bij zonnig weer een petje moet dragen. Drie dingen zijn belangrijk: drinken, drinken en drinken.

Maar daarmee alleen ben je er niet. Te veel water zorgt ervoor dat voedingsstoffen weer worden uitgescheiden voordat ze door het lichaam kunnen worden opgenomen. Het lichaam kan een 800 ml water per uur verwerken en wat je meer drinkt komt er gewoon net zo hard weer uit.
Naast water zijn voedingsstoffen als zouten, suikers en mineralen (vaak als minerale zouten) erg belangrijk voor een goed werkend lichaam.

Heb je dit onder controle dan is het volgende probleem de ademhaling.
Zoals ik afgelopen weekend in zuid Duitsland mocht ervaren (mijn eerste lange fietstocht bij tropische temperaturen) krijg je na verloop van tijd last van droge luchtwegen. Ademhalen is dan niet echt plezierig meer en ik moet me bedwingen om niet in een gigantische hoestbui uit te barsten waar geen eind aan komt.
Ademhaling is gekoppeld aan hartslag, het is dus belangrijk om ook tijdens zware inspanning rustig te blijven ademen, zodat de prestaties afnemen.

Een duidelijk signaal van het lichaam dus. Maandag-middag begin ik me weer een beetje mens te voelen en ben helemaal hersteld. Geen last van spierpijn of uitputting, puur een probleem met de ademhaling door de hoge temperaturen.

Bij nog hogere temperaturen (en veel zon) komt er een extra probleem bij: de lichaamstemperatuur. Al bij geringe inspanning komt de llichaamstemperatuur ver boven de gebruikelijke 37 graden uit. Voor (top)sporters is een kerntemperatuur van 39 graden tijdens langdurige inspanning bijna normaal te noemen. Maar bij deze hoge temperaturen koelt het lichaam niet meer af. De huid wordt te heet en zweten geeft geen verkoeling meer met als gevolg dat de lichaamstemperatuur nog verder stijgt.
Bij de kritische temperatuur van 42.5 graden (als ik het goed onthouden heb) werken allerlei processen in het lichaam niet meer naar behoren. De effecten die bij een zonnesteek meestal alleen op het hoofd betrekking hebben spelen zich nu in het gehele lichaam af. Organen stoppen er mee met alle gevolgen, uiteindelijk de dood, van dien.

Het is dus niet verstandig om bij zulke hoge temperaturen te gaan sporten of anderszins inspanning te leveren. Las bij iets lagere temperaturen regelmatig rustpauzes in en stop als het niet meer gaat.
Ga nooit alleen op pad, mocht de ander plots gek gaan doen (of spontaan bewusteloos raken) zoek dan de schaduw op. Maar eigenlijk ben je dan al te laat. Al veel eerder merk je dat je reispartner geen zin meer heeft in drinken en dat is het sein om te stoppen.

Advies blijft natuurlijk om deze situaties helemaal te vermijden en verkoeling te zoeken in plaats van stug volhouden.
We krijgen hier in Nederland ook nog een paar hete dagen en als je niet per se weg moet of volgens een trainings-schema moet trainen doe het dan rustig aan. Blijf drinken en vooral ook eten maar beperk het gebruik van ijs en ijsklontjes. Een ijsje op z'n tijd kan geen kwaad maar te veel te koud eten en drinken is zeker af te raden, de spijsvertering raakt dan van slag.

Veel plezier met fietsen en sporten,

Rob

[bert sitters]

De hedendaagse hoge temperaturen zijn ook voor Spanje abnormaal. Die hoge temperaturen worden ver in de middag bereikt. In Spanje doorgaans na 14.00 uur. Zo rond 16.00 uur is het op z'n warmst.
's morgens gaat het nog wel. Als je fiets, sta dus vroeg op. Fiets weg bij het eerste daglicht. Kan overigens schitterend zijn met de opgaande zon. Zorg dat je voor 14.00 uur bent uitgefietst. Bedek tijdens het fietsen je achterhoofd. Zoek regelmatig rust in de schaduw. In kerken is het heerlijk koel! Cultuur en afkoeling. Drink regelmatig, geen koffie. Koffie ontrekt vocht uit je lichaam.
Om 14.00 begint dan ook voor jou de siesta.Je hebt de keuze: eerst eten en dan wat rusten, of andersom. Van 14.00 - 16.00 uur is het in Spanje etenstijd. Zoek vervolgens een zwembad, een meertje of een zwemplek in een rivier op en blijf verder tot tegen 18.00 uit de zon.
Opmerkelijk is dat ondanks de hoge dagtemperaturen de nachten op campings in de bergen koel kunnen zijn.

[Leon]

Bedek tijdens het fietsen je achterhoofd.

Dit geldt dus speciaal voor enigszins kalende mannen die naar het noorden fietsen
Leon

[Somchai]

Helm, meer koeling op de juiste plaats dan een petje, en hartslagmeter, zijn 2 te overwegen dingen.

[Harm]

Ik ben net terug van een fietsreis naar Rome. Ik heb een aantal hete dagen gehad, maar vind het 'al dan niet fietsen in de hitte' allemaal een beetje overdreven. Bij een goede conditie kan het lichaam heel wat aan. Goed, heel goed drinken, voldoende voedingsstoffen binnenkrijgen en s'avonds goed bijtanken, daarmee heb ik het prima gered. Verder droeg ik altijd een petje of een helm en heb me altijd met factor 20 ingesmeerd. Het was een hete, maar bijzonder mooi reis!

gr. Harm