Dons
Lichter bij dezelfde warmte, kleiner mee te nemen, gaat veel langer mee (na 10-15 jaar even bij laten vullen), kan ook heel aardig tegen vochtigheid (alle dons is tegenwoordig geïmpregneerd). Op de lange duur iets goedkoper maar veel prettiger.
Breder temperatuurbereik (ca. 30 graden), waardoor een donzen -10 slaapzak ook bij +20 graden opengevouwen nog niet te warm zal zijn.
Amerikaanse cuin-waarden worden anders gemeten dan Europese en komen dus hoger uit. 900 Amerikaans zal zo'n 800 Europees zijn, al is het verschil niet altijd 100, je kunt het ruwweg als stelregel gebruiken.
Eendendons is minder donzig en heb je dus meer van nodig, dan van ganzendons.
90% dons en 10% veertjes is machinaal goed te behappen, tot 95% dons toe tegenwoordig. Meer dons en minder veertjes moet handmatig: kost veel meer geld en levert minder stevigheid op, want daar zorgen de veertjes voor.
In China en bij goedkope Europese "farms" worden de dieren jong geplukt wat pijnlijker is. Bij de "betere" merken worden de dieren geplukt als ze volwassen zijn, wat vrijwel niet pijnlijk schijnt te zijn, of in ieder geval heel veel scheelt.
Kunststof
Isoleert eenmaal nat nog iets beter dan dons, maar een natte slaapzak ligt erg onprettig en moet je dus altijd voorkomen. Is veel goedkoper op de korte duur.
Verliest na zo'n 5 jaar (topkwaliteit) toch wel z'n isolatie, waardoor een 3-seizoenen slaapzak een zware zomerslaapzak wordt.
Minder temperatuurbereik (ca. 20 graden, dus een -10 slaapzak wordt bij temperaturen > +10 graden ook open gevouwen al gauw broeierig), iets zwaarder, iets volumineuzer omdat het minder te comprimeren is.
Veel verschillende kwaliteiten. Bekende goede zijn bijv. Primaloft (diverse merken), Polarguard (Delta; diverse merken), MTI (Ajungilak). Eventueel komen er daar nog bij indien merken zich bewijzen in de loop der jaren.
Lakenzak
Houdt de slaapzak een stuk schoner, waardeert de temperatuur wat op, kan gebruikt worden als hete-nacht slaapzak (zelf interpreteren
).
Katoen-polyester is het goedkoopste, wat zwaar maar te doen, en levert zo'n 2 graden op. Zijde is een stuk lichter, best fragiel, 2x zo duur, en schat ik op zo'n 4 graden opwaardering (eigen ervaring). Fleece is zwaar, maar waardeert wel de slaapzak een graad of 8 a 10 op. Bij noodzaak tot die warmte-opwaardering is het wellicht te verkiezen een lichte zomerslaapzak mee te nemen en die in of om de goede slaapzak te gebruiken (bijv. voor mensen die een -10 graden slaapzak hebben en bijv. door Tibet of de winterse Andes willen).
Temperaturen
Tegenwoordig praat men, dankzij de EN-norm, over:
Comfort-temperatuur dames: alle dames (ervaren en onervaren kampeersters) zouden het bij deze temperatuur comfortabel moeten hebben.
Comfort-temperatuur heren: idem voor heren. Geldt ook voor de warmbloedige dames.
Temperatuur-limiet: ervaren kamperende heren zouden de nacht comfortabel genoeg moeten kunnen doorbrengen, met hulp van wat extra warmte (thermo-onderkleding, lakenzak). Ook voor de warmbloedigen onder de heren dus.
Extreme temperatuur: theoretisch gezien moet je kunnen overleven met extra kleding, echter is de kans groot dat je weinig tot niet slaapt. Geen temperatuur om rekening mee te houden dus.
Let erop dat het per persoon kan verschillen. Verder zijn van belang:
* Vermoeidheid
* Honger
* Warm of koud de slaapzak in (als je het koud hebt is het dus beter eerst een rondje te lopen of oefeningen te doen waar je het warm van krijgt). De gebruiker is de warmtebron, de slaapzak houdt die warmte slechts (in meer of mindere mate) vast.
* Vochtigheidsgraad van de lucht
* Vuiligheid van de slaapzak
Ondergrond
Natuurkundigen kunnen heel interessante discussies voeren, maar wat blijft is dat kou ook van de grond omhoog komt. Een matje met de juiste isolatie is dan ook van belang. Er zijn merken die ultralichte zelfopblazende matjes maken, met een geperforeerde vulling. Deze matjes zijn te koud als je de vrieskou in gaat. Welke matjes/materialen kennen we?
In volgorde van meeste naar minste isolatie:
* Zelfopblazend (donsvulling)
* Zelfopblazend (gesloten cellen)
* Zelfopblazend (gesloten cellen met perforatie)
* Aluminiumfolie bevattende matten
* Gesloten cel-matjes
* Luchtbedden
* Open cel-matjes ("eierdop-matrassen")
* Isolatiekleding (donsjack, fleece)
* Overige kleding
* de grond
De matjes met donsvulling hebben een nadeel als ze lek zijn: het dons ontsnapt. Dat is een serieus probleem, als het je overkomt. Je isolatie ontsnapt en zelf krijg je het er niet zomaar weer in.
De zelfopblazende matjes en de luchtbedden kunnen lek raken. Met outdoor-lijm (SeamGrip) is dit in 24 uur (de droogtijd) weer hersteld, waardoor dat een tijdelijk probleem is.
Aluminiumfolie (zoals in de sterke reddingsdekens) kan gebruikt worden ter opwaardering van de slaapmat. Leg dit wel onder het grondzeil ter voorkoming van al te veel geknisper in de binnentent.
Luchtbedden en eierdop-matrassen zijn eigenlijk te koud om in bijv. bergachtige gebieden te gebruiken.
Hoofd
Een groot gedeelte van de warmte verlaat langs het hoofd het lijf. Als je kou verwacht, doe je er goed aan een slaapzak met capuchon te kiezen, en evt. een muts op te zetten (in vrieskou altijd (dus ook tijdens activiteit) aan te raden i.v.m. bevriezen van transpiratie in de muts i.p.v. tegen de huid).
