Omdat er daar iets bijzonders in de lucht hangt
Er is niks aan om in de Baltische staten te fietsen. Het asfalt is druk, het gravel eindeloos. Ik wilde er niet per se fietsen. Finland was het doel, we waren in Polen, de Baltische staten lagen ertussen. Toch hadden die kleine landen aan de Oostzee iets exotisch. Dicht bij huis en modern, maar toch zo anders.
Hemelsbreed zijn de Baltische staten niet ver weg, maar het is toch een hele reis om er te komen. Vanuit huis kun je de Hanze- route fietsen langs de Duitse kust, dan de Oostzeeroute van Polen tot Kaliningrad nemen en daar overstappen op de R1 naar Klaipėda (Litouwen), Riga (Letland) en Tartu (Estland). Wie minder tijd heeft, kan de trein naar Duitsland nemen en met een veerboot de Oostzee oversteken. Ook vanuit Zweden en Finland zijn er meerdere mogelijkheden voor een overtocht. De meeste veerdiensten varen op Tallinn (Estland), Riga en Liepāja (Letland), en Klaipėda (Litouwen).
Jasper en ik staken de grens tussen Polen en Litouwen over bij het Vištyčio Nationaal Park. Langs het Meer van Vištytis lag een verlaten picknickplaats die als camping op de kaart stond. In het midden dreef een lijn boeien die de grens met de exclave Kaliningrad markeerde. Aan de overkant lag een stuk Europa waar we niet in mochten omdat we geen visum hadden. We konden er zo naartoe zwemmen. En daar- in lag direct wat van de mystiek van de Baltische staten. Dat machti- ge, ongrijpbare Rusland was hier voelbaar dichtbij.
Hetzelfde effect had de grensovergang bij Kybartai, een stuk naar het noorden in Litouwen. We waren net op tijd om de doortocht van een Russische trein te bekijken. Het spoor kruiste de weg en daar- achter lag de Oblast Kaliningrad. Voor de gesloten slagbomen stond een lange rij auto’s en fietsers in een brede straat met kleurloze betonnen etagewoningen. De mensen kwamen op ons af om ons in onverstaanbaar en gepassioneerd Litouws de weg te wijzen. Het was een romantische bedoening. Ik voelde een soort misplaatste nostalgie voor een Sovjet-Unie die ik als kind van de jaren negentig nooit gekend heb en die ook niet zo’n goede naam heeft gemaakt in de Baltische staten.
Geen drie-eenheid
De recente geschiedenis van de Baltische staten hangt van ellende aan elkaar. De drie landen worden, ook in dit themanummer, als een soort drie-eenheid beschouwd, maar ..
Lees hier verder